يائسگي با تغييرات هورموني و كاهش حساسيت به انسولين همراه است. افزايش توده چربي كه با افزايش سن در بانوان يائسه دنبال مي شود موجب كاهش آديپونكتين سرم و افزايش مقاومت به انسولين مي شود.
لازم به ذکر است: آدیپونکتین یک هورمون پپتیدی است که در انسان از بافت چربی ترشح میشود و بر متابولیسم چربی و گلوکز مؤثر است. آدیپونکتین با افزایش حساسیت کبد به انسولین، میزان خروجی گلوکز از کبد را کاهش میدهد، همچنین مصرف گلوکز در عضلات را افزایش داده و مانع افزایش قند خون میشود. آدیپونکتین در سایر جانوران نیز مشاهده میشود و در انسان از ۲۴۴ اسیدآمینه تشکیل شده است.
و انسولین با اثر به سلولهای کبد باعث میشود این سلولها با گرفتن قند از خون و ذخیرهٔ آن به صورت گلیکوژن، قند خون را کاهش دهند و با تجمع گلیکوژن در سلولهای ماهیچه ای -به عنوان یک منبع سوخت- انرژی را افزایش دهد. همچنین با اثر به بافتهای چربی، استفاده از چربی به عنوان منبع سوخت را متوقف میکند. در صورت نبود یا کمبود انسولین در خون، بدن از چربی به عنوان منبع سوخت استفاده میکند. انسولین به عنوان مرکز کنترل متابولیسم بدن عمل میکند.
همچنین یائسگی یا منوپوز یکی از دورههای طبیعی زندگی اغلب زنان است که در آن قاعدگی برای همیشه متوقف میگردد و آنان دیگر قادر به بچه دار شدن نخواهند بود. یائسگی معمولاً در حدود سن ۴۹ تا ۵۲ سالگی آغاز میشود. در این زمان تخمدانها به میزان کمتری هورمونهای زنانه، به خصوص استروژن را ترشح کرده و سبب بروز علائم یائسگی میشوند. درابتدا عادت ماهیانه نامرتب شده و سپس بهطور کامل قطع میشود. زنانی که به مدت یک سال عادت ماهیانه نداشته باشند یائسه محسوب میشوند.

هدف از پژوهش حاضر بررسي اثر تمرين در آب در هیدرومِد بر تغييرات آديپونكتين و مقاومت به انسولين سرم در زنان يائسه چاق بود.
مواد و روش ها: 20 زن يائسه چاق 55 ـ 50 ساله در شهرستان اروميه با نمايه توده بدن بالاي 30 كيلوگرم در مترمربع به روش غيراحتمالي و آماده در دسترس انتخاب و به صورت تصادفي در دو گروه تجربي و شاهد تقسيم شدند. گروه تجربي به مدت 12 هفته تمرين هاي منتخب هوازي و مقاومتي را در آب با شدت 65 تا 75 درصد ضربان قلب بيشينه و به مدت 45 دقيقه در هر جلسه تمرين انجام دادند. گروه شاهد در طول دوره پژوهش هيچ فعاليت بدني نداشتند.
نمونه هاي خون قبل و بعد از تمرين براي هر دو گروه در حالت ناشتا به دست آمد. مقادير آديپونكتين و انسولين سرم توسط روش الايزا و گلوكز توسط روش كالريمتري آنزيمي اندازه گيري شد. براي محاسبه شاخص مقاومت به انسولين نيز از روش HOMA-IR استفاده شد.
يافته ها: يافته هاي تحليل آماري نشان داد كه اجراي پروتكل ورزشي ميزان آديپونكتين سرم را به شكل معني داري در گروه تجربي افزايش داد . با اين حال، بين يافته هاي پس و پيش آزمون اين مقادير در گروه شاهد تفاوت معني داري ديده نشد. هم چنين، غلظت سرمي گلوكز، انسولين سرم و مقاومت به انسولين نيز به دنبال انجام ورزش منتخب در آب در هیدرومِد تنها در گروه تجربي به شكل معني داري كاهش يافت.
